Formowanie koron drzew i krzewów - koronowa wrzecionowa ,naturalna

Drzewa i krzewy po posadzeniu wymagają odpowiedniego formowa­nia tak by ich wzrost był w pełni odpowiadający maksymalnemu plonowaniu. Okres formowania to czas od posadzenia do wejścia w pełnię owocowania. U drzew owoco­wych wynosi on do około 5-6 lat, u krzewów jest krótszy 3-4 lata.
Po wejściu drzew w okres pełnego owocowania wzrost pędów słabnie. Ko­nieczne jest coroczne letnie lub przedwiosenne ich przycinanie co pobudza drzewa do większego wytwarzania pędów bogato ulistnionych. Również każda plantacja roślin jagodowych wymaga usuwania części najstarszych pędów i utrzymywania właści­wych proporcji między pędami młodymi a owocującymi.

Podział i rodzaje koron drzew

Drzewa formujemy i dzielimy na podstawie przekroju poprzecznego na koliste, owalne i prostokątne. Jeżeli korona prostokątna ma konary ułożone w jednej płasz­czyźnie pionowej to rząd takich drzew nazywa się szpalerem . Ze względu na posiadanie przewodnika korony dzieli się na: przewodnikowe, bez przewodnikowe lub ze skróconym przewodnikiem . Pod względem rozmieszczenia konarów w ko­ronie dzieli się je na: okółkową, piętrową, luźno piętrową, bez piętrową i kombinowaną . Korony powstałe w wyniku przeprowadzonego cięcia można sklasyfikować na: naturalne, swobodne, regulowane i sztuczne. W sadach w Polsce z koron kolistych i owalnych zalecane są prawie naturalna, luźno piętrowa i wrzecionowa. Z koron szpalerowych poleca się szpalerową-swobodną i wrzecionową spłaszczoną.

Formowanie korony prawie naturalnej

Ten typ korony nadaje się np. dla jabłoni na podkład­kach półkarłowych i karłowych jabłoni oraz dla śliw, czereśni, wiśni i morel. Korona składa się z przewodnika i osadzonych na nim symetrycznie 10-15 konarów.
Formowanie rozpoczyna się od przycięcia na przedwiośniu posadzonego jedno­rocznego okulanta na wysokości 80 cm. W przypadku gdy jest rozgałęziony usuwa się wszystkie pędy do wysokości 40-60 cm. Pozostawia się tylko 3-5 pędów. Pędy te skraca się od 1/3 do 2/3 a przewodnik przycina w odległości 50 cm od najwyżej poło­żonego pędu W celu uzyskanie szerszego kąta nad rozwijającymi się pędami, na przewodni­ku, zakłada się klamerki używane do suszenia bielizny. Spinacz - klamerka powoduje, że wyrastający pod nim pęd tworzy z przewodnikiem kąt zbliżony do prostego. Dobre efekty daje też przyginanie do pozycji poziomej i przywiązywanie sznurkiem do pnia.
W drugim i trzecim roku również przewodnik przycina się na wysokości 50-60 cm od ostatniego rozgałęzienia bocznego i w maju zakłada klamerki podobnie jak w roku poprzednim. Na przedwiośniu roku trzeciego wycina się wszystkie silne pędy wyrośnięte z pnia na przewodniku i konarach pierwszego piętra. Konary drugiego pię­tra nagina się i przywiązuje sznurkiem do położenia poziomego. W ciągu trzech lat ko­rona powinna składać się z przewodnika i 10-15 konarów. W gorszych warunkach for­mowanie trwa 4 lata.

Formowanie korony wrzecionowej

Jej nazwa pochodzi od kształtu wrzeciona lub świerka (choinki). W koronie tej konary dolne są najdłuższe a im wyżej tym są krótsze. W takiej stożkowatej koronie wszystkie konary są ukierunkowane w różnych kierun­kach lub przy wrzecionie spłaszczonym większa ich ilość ukierunkowywana jest wzdłuż rzędów a rosnące w kierunku międzyrzędzi skracane. Wszystkie konary odra­stają od pnia pod kątem zbliżonym do prostego.
Korona typu wrzecionowego może być stosowana u wszystkich uprawianych drzew owocowych ale najbardziej poleca się ją dla karłowych i półkarłowych jabłoni oraz grusz. Drzewa formowane z koroną wrzecionową na podkładkach karłowych mu­szą być uprawiane przy konstrukcji: z palikami indywidualnymi wbitymi przy sadzo­nych drzewkach lub przy palikach zamocowanych w górnej części do rozciągniętego drutu a w dolnej do pnia.
Średnica impregnowanych palików indywidualnych wynosi 10 cm. Paliki przy drzewkach z rusztowaniami mogą mieć średnicę 3-5 cm. Rusztowanie najczęściej spo­tyka się ze słupków betonowych o grubości 14-18 cm oraz jednego drutu ocynkowa­nego o średnicy 3 mm zawieszonego na wysokości około 2 m od ziemi. Słupy rusztowania głównego ustawione są od siebie w odległości 10-20 m. Na brzegach muszą być ustawione dodatkowe słupy odporowe.W pierwszym okresie formowania korony postępujemy podobnie jak przy ko­ronie naturalnej. W drugim roku po posadzeniu przygina się wszystkie pędy do poło­żenia poziomowego i przywiązuje sznurkami do pnia. Pędy zbyt sztywne i trudne do przygięcia usuwa się. Przycina się również przewodnik na 40-60 cm nad niżej położo­nym pędem bocznym .W trzecim i w czwartym roku kontynuuje się przyginanie i przywiązywanie pę­dów. Pędy zbyt silnie rosnące oraz konkurujące z przewodnikiem usuwamy. Przewod­nik w miarę wzrostu drzewa przywiązuje się coraz wyżej. Uformowana korona powin­na mieć wysokość do 2,5 m i 10-15 konarów.

Źródło obrazka : muratordom.pl